جاذبه های گردشگری

 

سنتی ترین روش آب کشی  

در گذشته برای آب‌کشی مردم ورزنه پیش از ورود موتورهای آبکش از نیروی گاو برای بالا کشیدن آب از چاه استفاده می‌کردند که از آن زمان حدود 50 سال می‌گذرد.

اما اکنون پیرمرد 60 ساله‌ی ورزنه‌ای، یک حلقه گاوچاه را باز‌سازی کرده و آن را به یکی از جاذبه‌های ورزنه مبدل کرده است. برای بالا کشیدن آب از گاو‌های کوهان‌دار سیستانی استفاده می‌شود

 

 

آسیاب شتری ورزنه، سفر به اعماق تاریخ

دیدن این آسیاب، بسیار جذاب و به یاد ماندنی است

انتخاب خبر: آسیاب شتری، قدمتی بیش از 300 سال از دوره صفویه به این سو دارد و در نوع خود بی نظیر است و تاکنون گردشگران داخلی و خارجی بسیاری به اینجا آمده، از این مکان دیدن کرده اند و بسیار برایشان جذاب و دیدنی بوده است.

به گزارش انتخاب خبر؛ در فرهنگ ایرانی، نان از ارزش خاصی برخوردار است به طوری که قوت اصلی مردم را نیز نان تشکیل می داده و شامل نان گندم، جو و دیگر غلات می شده است. هنوز با گذشت سالها و ورود مواد غذایی و غذاهای جدید، نان همچنان از اهمیت خاصی برخوردار است به گونه ای که حتی در ضرب المثل ها نیز بر ارزش آن تأکید شده، از این رو آسیاب ها همیشه دارای اهمیت خاصی بودند و به شکل های گوناگون از جمله آسیاب های بادی، آبی و یا دستی موجود بوده است که بسته به اقلیم، یکی از این روش ها در آسیاب کردن غلات مورد استفاده قرار می گرفته است.

در اقلیم های کویری نیز به دلیل کمبود آب، آسیاب ها بر روی قنوات ساخته می شد تا به این وسیله از آب موجود در قنات برای آسیاب کردن استفاده شود که در جای جای ایران می توان نمونه های بسیاری از این گونه آسیاب ها مشاهده کرد؛ از جمله در میبد یزد.

اما همه آسیاب ها به این شکل نبوده اند؛ به طوری که در منطقه ای چون ورزنه در استان اصفهان که دارای اقلیمی خشک است از روش دیگری استفاده می شده که به آسیاب شتری معروف است.

این مکان هم اکنون یکی از جاذبه های گردشگری منطقه ورزنه را تشکیل می دهد و گردشگران داخلی و خارجی بسیاری تاکنون از این مکان در منطقه کویری ورزنه دیدن کرده اند.

متولی آسیاب شتری در خصوص قدمت سیستم این آسیاب می گوید: سیستم این آسیاب، همه از چوب گیاه عناب است که قدمتی بیش از 300 سال از دوره صفویه به این سو دارد و سیستم آن به گونه ای است که با یک دور چرخاندن محور بزرگ توسط شتر، شش دور محور وسطی آسیاب و در نهایت 36 دور سنگ آسیاب چرخانده می شود و روزانه درحدود  5 ساعت کار، آسیاب کردن انجام می گیرد و 300 کیلو معادل 50 من آرد تولید می شود؛ البته در هنگام چرخیدن، چشم شتر باید بسته شده باشد تا در حین چرخیدن، سرش گیج نرود.

قدرت محمدی در گفتگو با خبرنگار سایت انتخاب خبر می افزاید: این آسیاب جهت آرد کردن گندم، جو، غلات و حبوبات مورد استفاده قرار می گرفته و می گیرد و آردی که توسط این آسیاب تولید می شود آرد سبوس دار است که ارزش غذایی فراوانی دارد.

به گزارش انتخاب خبر، البته چنین مکان هایی قطعاً جزو میراث فرهنگی ایرانیان است که باید از آن حمایت و نگهداری شود، اما متأسفانه در برخی موارد شاهد بی توجهی و یا کم توجهی مسؤولان در حمایت از این اماکن تاریخی هستیم و بعضاً دیده می شود که حتی مسؤولان در جهت عکس، عمل می کنند و خود باعث تخریب و از بین رفتن مکان های تاریخی می شوند و فقط به چند مکان تاریخی شاخص بسنده می کنند که آنها هم اگر ثبت جهانی نشده بودند و برای همگان آشنا نبودند، قطعاً دستخوش زوال و بی توجهی می شدند؛ مکان آسیاب شتری نیز از این قاعده، مستثنی نیست و تاکنون مورد بی توجهی مسؤولان قرار گرفته و تنها همت اهالی منطقه، آن را سرپا نگه داشته است تا زبان گویای بخشی از تاریخ مردم شناسی کشورمان باشد.

متولی آسیاب شتری در همین زمینه با اشاره به نبود حمایت و پشتیبانی از سوی مسؤولان برای حفظ و معرفی این مکان به گردشگران داخلی و خارجی اظهار می دارد: این مکان می تواند محل مناسبی برای بازدید گردشگران باشد اما باید تبلیغ شود و پشتیبانی شویم و خواستار حمایت مسوولان از این نوع معیشت مان در جهت جذب گردشگر هستیم؛ این در حالی است که تا کنون هیچ حمایتی از سوی مسوولان صورت نگرفته و این مکان به عنوان یک سایت گردشگری به ثبت نرسیده است و نیاز است که میراث فرهنگی این مکان را ثبت کند تا گردشگر بداند که چنین جایی وجود دارد؛ ضمن این که تاکنون گردشگران داخلی و خارجی بسیاری به اینجا آمده اند و این مکان بسیار برایشان جذاب و دیدنی است.

به طور قطع، دیدن مکان هایی از این دست بسیار جذاب و به یاد ماندنی است و نشان از فرهنگی بس غنی دارد که در پیچ و خم تاریخ به دست فراموشی سپرده شده است و احیای دوباره و حمایت از آن لازم است تا هویت باشکوه ایران و ایرانی را به نمایش گذارد.

گفتنی است؛ به گزارش خبرنگار ما، سایت خرمن کوبی نیز از دیگر جاذبه های گردشگری ورزنه است که از قدیم الایام متداول بوده است.

این سایت گردشگری اخیراً در مجاورت آسیاب شتری به همت جمعی از کشاورزان سابق ورزنه اصفهان احداث و احیا گردیده است.

طبق اسناد تاریخی؛ سابق بر این با این نوع خرمن کوبی، کاه و گندم با روش قدیمی از هم جدا و سپس گندم ها بار زده شده و به سیلو برده می شده که روزانه حدود 300 کیلو غلات خرمن می شده است.

البته این سایت حدود یک سال است که راه اندازی شده تا به این وسیله گردشگران آگاه شوند که مردمان قدیم چه زحماتی متحمل می شدند تا نان خود را به دست آورند.

 

 

          

 

 

 

 

 

 

احیای حرفه سنتی گاوگرد در ورزنه

 

{به گزارش اصفهان شرق، گاوگرد با گاوچاه کارکردی مشترک داشته و در واقع هر دو با ابزارهای قدیمی و با نیروی گاو، برای آب‌کشی از چاه جهت استفاده در امر کشاورزی تا حدود ۶۰ سال قبل کاربرد داشته است.}

 

شهر تاریخی و توریستی ورزنه که در ۱۰۰ کیلومتری شرق اصفهان و درکنار تالاب بین المللی گاوخونی واقع است در تعطیلات نوروز امسال شاهد احیای حرفه سنتی گاوگرد بود.

قبل از این نیز در ورزنه دو حرفه سنتی شامل گاوچاه و آسیاب شتر کاملاً به شکل سنتی احیاء شد، که البته هر دو بومی منطقه بود اما این بار یک رشته غیربومی مربوط به بوداق‌آباد کرمان توسط یک جوان باذوق و با همت ورزنه‌ای به نام احمد رجبی احیا شد تا در راستای معرفی حرفه‌ها و سنت‌های قدیمی کشور عزیزمان ایران گامی دیگر برداشته شود.

نماینده اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان دراین باره می‌گوید: گاوگرد با گاوچاه کارکردی مشترک دارد و در واقع هر دو با ابزارهای قدیمی و با نیروی گاو برای آب‌کشی از چاه جهت  کشاورزی کاربرد داشته است احمد شهباز ورزنه افزود: ابزار استفاده در گاوگرد با گاوچاه متفاوت است، گاوگرد شامل سه دستگاه چرخ بوده که یکی دارای چرخش افقی و دو تای دیگر دارای چرخش عمودی و مجهز به کوزه‌هایی دلوی شکل جهت انتقال آب از عمق چاه به سطح زمین است این فعال گردشگری هدف از این کار را جذب توریست وایجاد یک ایستگاه گردشگری دیگر در شهر تاریخی ورزنه دانست و گفت:‌ این اقدام در کنار سنت‌های احیاء شده دیگر می‌تواند تکمیل کننده اکو موزه بزرگ شهر ورزنه باشد.

وی تصریح کرد: شهر تاریخی ورزنه در چند سال اخیر به علت خشک شدن رودخانه زاینده‌رود با توجه به تک قطبی بودن اقتصاد مردم این منطقه که در کشاورزی خلاصه می‌شد،‌ آسیب معیشتی جدی دیده است شهباز با بیان اینکه ورزنه با تکیه بر ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل گردشگری خود می‌تواند بخشی از توان اقتصادی از دسته رفته خود را بازیابد، اظهار کرد: به طور قطع جنب و جوش مردم جهت احیاء سنت‌های دیگر نیز ادامه می‌‌یابد و در آینده نزدیک نیز شاهد احیاء آسیاب آبی ورزنه در حاشیه رودخانه زاینده رود هستیم نماینده اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان گفت: بدون شک تمام این اتفاقات خوشایند تاثیر به سزایی جهت آشنایی و ارتباط نسل جدید با گذشتگان دارند تا با نگاه عالمانه به گذشته جهت توسعه اقتصاد کشور گام بردارند وی ادامه داد: اکو موزه بزرگ ورزنه می‌تواند به مانند یک هنرستان و کارگاه علمی عمل کرده و پذیرای دانش‌آموزان و دانشجویان از سراسر کشور باشد که می‌طلبد مسئولین ذی‌ربط با برنامه ریزی دراین امر نسبت به تقویت اقتصاد آسیب دیده منطقه و بنیه علمی دانش‌آموختان این مرزو بوم اقدام کنند.